Dnia 21 lutego 2023 r. weszły w życie niektóre przepisy ustawy z dnia 1 grudnia 2022 r. o zmianie ustawy – Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2023 r. poz. 240), w tym przepisy uprawniające pracodawców do samodzielnego weryfikowania trzeźwości zatrudnionych lub obecności w organizmie zatrudnionych środków działających podobnie do alkoholu.
Na pracodawcach obowiązanych do utworzenia regulaminu pracy, a więc tych którzy zatrudniają 50 lub więcej pracowników, ciąży obowiązek zmiany ww. regulaminu poprzez wprowadzenie do niego zapisów dot. grup pracowników objętych kontrolą trzeźwości, sposobu przeprowadzania kontroli trzeźwości, w tym rodzaju urządzenia wykorzystywanego do kontroli, czasu i częstotliwości jej przeprowadzania. Wynika to z art. 22 1c § 10 kodeksu pracy („Wprowadzenie kontroli trzeźwości, grupę lub grupy pracowników objętych kontrolą trzeźwości i sposób przeprowadzania kontroli trzeźwości, w tym rodzaj urządzenia wykorzystywanego do kontroli, czas i częstotliwość jej przeprowadzania, ustala się w układzie zbiorowym pracy lub w regulaminie pracy albo w obwieszczeniu, jeżeli pracodawca nie jest objęty układem zbiorowym pracy lub nie jest obowiązany do ustalenia regulaminu pracy”). Pozostali pracodawcy ww. kwestie ustalają w obwieszczeniu lub układzie zbiorowym pracy.
O wprowadzeniu kontroli trzeźwości pracodawca informuje pracowników w sposób przyjęty u danego pracodawcy nie później niż 2 tygodnie przed rozpoczęciem jej przeprowadzania (art. 22 1c § 11 kodeksu pracy).
Kontrola trzeźwości obejmuje badanie przy użyciu metod niewymagających badania laboratoryjnego za pomocą urządzenia posiadającego ważny dokument potwierdzający jego kalibrację lub wzorcowanie (art. 22 1c § 4 kodeksu pracy)
Na żądanie pracodawcy lub pracownika niedopuszczonego do pracy badanie stanu trzeźwości pracownika przeprowadza uprawniony organ powołany do ochrony porządku publicznego (z art. 22 1d § 3 kodeksu pracy).
Pracodawca nie dopuszcza pracownika do pracy, jeżeli kontrola trzeźwości wykaże obecność alkoholu w organizmie pracownika wskazującą na stan po użyciu alkoholu albo stan nietrzeźwości w rozumieniu art. 46 ust. 2 albo 3 ustawy z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi albo zachodzi uzasadnione podejrzenie, że pracownik stawił się do pracy w stanie po użyciu alkoholu albo w stanie nietrzeźwości lub spożywał alkohol w czasie pracy (z art. 221d § 1 kodeksu pracy).
Warunki i metody przeprowadzania przez pracodawcę badań na obecność alkoholu i innych substancji w organizmie pracownika określa rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 16 lutego 2023 r. w sprawie badań na obecność alkoholu lub środków działających podobnie do alkoholu w organizmie pracownika (Dz. U. poz. 317), które załączam.
Artykuł został przygotowany w ramach kampanii edukacyjnej „Zapytaj prawnika” realizowanej przez Stowarzyszenie OPPEN w 2023 r.
Projekt finansowany jest ze środków otrzymanych od:
– miasta Opola,
– powiatu kędzierzyńsko – kozielskiego,
– powiatu oleskiego,
– powiatu prudnickiego.
