Mediacja jest to metoda na rozwiązanie konfliktu oraz ustalenie ugody akceptowalnej przez uczestników mediacji. Mediator ma za zadanie stworzyć pozytywną atmosferę, w której wszystkie strony mogą ze spokojem zapoznać się z innym punktem widzenia problemu, w tym również aspektami prawnymi. Wymiana informacji i inne spojrzenie na sprawę umożliwiają jej pełne zrozumienie i w rezultacie znalezienie akceptowalnego rozwiązania. Rozwiązanie to spisane w formie ugody mediacyjnej, a następnie może być złożone w sądzie celem jej zatwierdzenia i nadania klauzuli wykonalności. Celem mediacji jest wypracowanie rozwiązania satysfakcjonującego wszystkie strony konfliktu, a nie ustalenie, która ze stron ma rację w istniejącym sporze. Mediacja służy załagodzeniu lub wygaszeniu konfliktu istniejącego między stronami, co jest tym łatwiejsze do osiągnięcia, że osoby dotychczas pozostające w konflikcie są równouprawnionymi partnerami w rozmowie, w poszukiwaniu rozwiązania dzielącego ich sporu.
Kim jest mediator?
Mediator jest osobą łączącą wiedzę i doświadczenie negocjatora, prawnika, a także psychologa. Mediator ma za zadanie pomóc stronom zrozumieć ich konflikt oraz przedstawić skutki jego dalszego prowadzenia. Mediator wspiera strony w wykreowaniu możliwego do przyjęcia dla obu stron sposobu rozwiązania konfliktu. Mediator prowadzi ze stronami bezstronne rozmowy. Mediator może prowadzić sesje wspólne dla stron, ale także spotkania indywidualne ze stronami, które mają charakter poufny. Mediator nie może później być przez żadną ze stron wskazany jako świadek w sprawie, którą prowadził jako mediator.
Zasady Mediacji
1. Dobrowolność
Nie można zostać zmuszonym do udziału w mediacjach. Do mediacji przystępuje się dobrowolnie, strony z własnej woli wyrażają zgodę aby w nich uczestniczyć. W każdym momencie mogą zrezygnować i wycofać się z całego postępowania mediacyjnego, który ma prowadzić do ugody. W żadnym wypadku nie może być zastosowana jakakolwiek forma oddziaływania, na którąkolwiek ze stron.
2. Bezstronność
Obowiązkiem mediatora jest traktowanie stron równo. Nikt nie wygrywa ani przegrywa procesu mediacyjnego. Każdy ma równe prawa, a końcowy efekt ma być akceptowalny dla wszystkich stron
3. Poufność
Wszelkie rozmowy oraz zaprezentowana argumentacja, czyli cały przebieg postępowania mediacyjnego są objęte tajemnicą. Ta zasada dotyczy zarówno mediatora jak i strony postępowania mediacyjnego.
4. Neutralność
Mediator nie może narzucać stronom własnych propozycji rozwiązań sporu, porozumienie jest wypracowane przez same strony postępowania. Wyłącznie na wspólny wniosek stron, mediator może zaproponować sposoby rozwiązania konfliktu, które i tak nie są dla stron wiążące.
5. Akceptowalność
Strony powinny zaakceptować osobę mediatora. Strony mogą na początku mediacji uzgodnić z mediatorem zasady mediacji, które w toku mediacji mają obowiązywać. Strony mogą także zmienić osobę mediatora, jeśli uznają, że nie stosuje się on do przyjętych zasad.
Zalety mediacji
1. Co do zasady, mediacja jest mniej kosztowna niż proces sądowy.
2. Strony same decydują o terminach spotkań mediacyjnych. W sporze sądowym, to sędzia narzuca swoje terminy.
3. Szybsze osiągnięcie porozumienia.
4. Mediacja zmniejsza poczucie wrogości. Konflikty nie eskalują, a strony są w stanie komunikować się z sobą po zakończeniu mediacji i utrzymywać poprawne stosunki.
5. Strony same wypracowują metody rozwiązania swoich konfliktów, co jest korzystniejsze od rozwiązania narzuconego przez sędziego.
6. Wypracowane rozwiązania są bardziej elastyczne i dostosowane do indywidualnych potrzeb uczestników mediacji.
7. Strony uważają rozwiązania, które same wypracowały, za bardziej satysfakcjonujące i chętniej przestrzegają zobowiązań, które zaakceptowały w trakcie mediacji.
8. Strony mają możliwość wpływu na wybór osoby mediatora, nie mają wyboru co do osoby sędziego.
9. Mediacja jest poufna, proces sądowy jest publiczny.
Kiedy prowadzić mediację ?
Mediacja może być prowadzona zanim zostanie złożony pozew do sądu, ale także już po tym fakcie. W trakcie toczącego się postępowania, sąd może wydać postanowienie, w którym skieruje strony do mediacji. W pierwszym przypadku strony powinny wybrać ośrodek mediacyjny bądź konkretnego mediatora, złożyć wniosek o mediację oraz zawrzeć umowę o mediację. W przypadku już toczącego się postępowania w sądzie, jeżeli sędzia dojdzie do wniosku, że charakter sprawy i przedmiot sporu może zostać rozwiązany w drodze mediacji, skieruje sprawę do mediatora.
Nieodpłatna mediacja w Opolu
W Opolu, w ramach organizowanego przez Urząd Miasta Opola – Punktu Nieodpłatnego Poradnictwa Obywatelskiego można skorzystać usług mediatora.
Nieodpłatna mediacja przysługuje osobom, które nie są w stanie ponieść kosztów odpłatnej pomocy prawnej. Na wyznaczonych dyżurach mediatorzy poinformują o wszystkich regulacjach związanych z nieodpłatną mediacją.
Na spotkanie mediacyjne można się umówić:
poprzez rejestrację spotkania na stronie https://zapisy-np.ms.gov.pl/
dzwoniąc na numer (77) 54-11-356
wysyłając e-mail na adres npp@um.opole.pl
Ilustrowany poradnik w wersji do druku można pobrać tutaj
(ze strony: https://oppen.edu.pl/index.php/download/mediacja/)
Poradnik prawny został przygotowany w ramach kampanii edukacyjnej „Zapytaj prawnika” realizowanej przez Stowarzyszenie OPPEN w 2023 r. Projekt finansowany jest ze środków otrzymanych od miasta Opola.
